Ξεκινάς να γράψεις κάτι που να αφορά την ελληνική κρίση, μια ομολογουμένως περιθωριακή, αλλά σοκαριστική εκδήλωσή της, δηλαδή την ξαφνική αύξηση των Ελληνίδων που εκδίδονται στην περίφημη Κόκκινη Συνοικία του Αμστερνταμ.

Και παραδίδεις ένα εντελώς διαφορετικό μυθιστόρημα, που χωράει ανάμεσα στους -πολλούς- ήρωές τους ακόμα και τον Ρέμπραντ.

Που «μιλάει για το ελληνικό σήμερα, αποκαλύπτοντας, όμως, μια συναρπαστική ιστορία από το παρελθόν», όπως λέει η Αργυρώ Μαντόγλου για το βιβλίο της «Σώμα στη βιτρίνα» (εκδόσεις Μεταίχμιο).

«Ναι, για την κρίση ήθελα να γράψω, αλλά δεν το άντεχα, δεν μπορώ να γράψω για κάτι που ζω», λέει.

Ευτυχώς. Γιατί πώς αλλιώς θα γεννιόταν ένα μυθιστόρημα πλούσιο, φιλόδοξο και τολμηρό και -πάνω από όλα- η χαρά του αναγνώστη εκείνου που δεν υποτιμά την πλοκή, τις ανατροπές και το μυστήριο.

«Γυναίκα στην αγχόνη» του Ρέμπραντ, το έργο που ενέπνευσε μέρος του βιβλίου |

Στις σελίδες του συναντιούνται η Ελληνίδα Νατάσσα, πόρνη της βιτρίνας στο Αμστερνταμ, με τη μικρή Δανέζα Ελσε Κρίστενς, που φτάνει από το χωριό της στην ίδια πόλη το 1664, για να ζήσει μέσα στην εξαθλίωση, να ποζάρει για τον Ρέμπραντ και να βρει τον θάνατο.

Συναντιούνται και δυο ακόμα σύγχρονα πρόσωπα, που παίζουν σπουδαίο ρόλο στο ξετύλιγμα της ιστορίας, στην ολοκλήρωση του παζλ.

«Μικρή είχα ζήσει στη Χάγη», εξηγεί η συγγραφέας. «Εχω φίλους στην Ολλανδία και πηγαίνω συχνά. Αλλά την τελευταία φορά που περνούσα τυχαία από την Κόκκινη Συνοικία, είδα μια κοπέλα που μου φάνηκε Ελληνίδα. Μου έκανε εντύπωση, άρχισα να παρακολουθώ τις “βιτρίνες” και είδα ότι άλλαξαν οι συσχετισμοί. Ενώ πριν από μερικά χρόνια κυριαρχούσαν οι κοπέλες από το ανατολικό μπλοκ, τώρα έβλεπα Ισπανίδες, Ιταλίδες, Ελληνίδες. Λόγω κρίσης! Επαθα σοκ. Να που δεν φεύγουν από την Ελλάδα μόνο τα καλύτερα μυαλά ή το εργατικό δυναμικό, αλλά και 17χρονες και 19χρονες για πορνεία».

Το θέμα την έκαιγε, της ήταν αδύνατον να το αφήσει, κι ας μην ήξερε τι ακριβώς θα το έκανε.

Ρεπορτάζ; Διήγημα; Μυθιστόρημα; «Αρχισα να γράφω για μια Ελληνίδα πόρνη, τη Νατάσσα», λέει. «Κατάφερα, δηλώνοντας ότι κάνω έρευνα για ένα βιβλίο, να πάρω άδεια για να δω από κοντά, από τα μέσα, τις “βιτρίνες” με τις πόρνες. Ηθελα να βιώσω την αίσθηση του να είσαι σε ένα κουβούκλιο και να περνάνε οι άνδρες να σε κοιτάνε».

Η Κόκκινη Συνοικία, στην οποία πηγαινοερχόταν, τελικά της επιβλήθηκε. Αρχισε να ψάχνει την ιστορία της.

«Λειτουργεί πέντε αιώνες, ήταν πάντα εκεί, ό,τι και να συνέβαινε, ακόμα και στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η απαρχή της ήταν ένα μεγάλο σπίτι-φυλακή, ιδιοκτησία της Εκκλησίας, όπου κατά τον 15ο αιώνα έκλειναν τις γυναίκες που είχαν παραστρατήσει.

Αυτές κεντούσαν και ύφαιναν και απέξω οι άνδρες, πληρώνοντας κι ένα εισιτήριο, τις χάζευαν, αυνανίζονταν, δεν ξέρω τι κάνανε…

Διπλό κέρδος για τους μοναχούς, που είχαν επινοήσει αυτή τη μέθοδο: και τιμωρία και εκμετάλλευση των γυναικών.

Κάτι ανάλογο δεν γίνεται και σήμερα; Η Κόκκινη Συνοικία είναι τουριστική ατραξιόν, τόσο που όλα πρέπει να καλύπτονται, το ότι βρίσκονται γυναίκες πνιγμένες και δολοφονημένες, το ότι υπάρχουν ανήλικες πόρνες και θύματα του τράφικινγκ».

Η συγγραφέας ήταν συγκλονισμένη, όπως λέει, «από τη βαρβαρότητα του κέρδους με επίκεντρο τη γυναίκα και το κορμί της».

Και τότε, εντελώς τυχαία, ανακαλύπτει την αδελφή ψυχή της Ελληνίδας πόρνης Νατάσσας.

Σε μια αναδρομική του Ρέμπραντ, στο Λονδίνο, βλέπει το σκίτσο «Γυναίκα στην αγχόνη» και μαθαίνει όσα πιο πολλά μπορεί από τα αρχεία της πόλης για τη νεαρή Δανέζα Ελσε Κρίστενς, ιστορικό πρόσωπο, που κρεμάστηκε το 1664 για φόνο.

Αλλη μια συναρπαστική, αλλά και δύσκολη, περιπέτεια για τη συγγραφέα.

«Επρεπε να φανταστώ την εποχή εκείνη και κυρίως πώς μπορεί να ζούσε, τι κυνηγούσε και ονειρευόταν πριν πέσει θύμα εκμετάλλευσης μια όμορφη μετανάστρια από φτωχό χωριό της Δανίας.

Σκέφτηκα ότι υπάρχουν πολλές ομοιότητες ανάμεσα στις δύο εποχές.

Το Αμστερνταμ του 1644 μόλις είχε αρχίσει να παίρνει τα πάνω του μετά το πρώτο κραχ της Ιστορίας, όταν έσκασαν οι ‘’φούσκες’’ με τις τουλίπες και καταστράφηκαν άνθρωποι και περιουσίες».

Πρέπει να διάβασε πολύ. «Κανονικό διδακτορικό έκανα πάνω στην εποχή, πάνω στα τελευταία χρόνια του Ρέμπραντ, στη μανία της Ολλανδίας με τη ζωγραφική -όλοι ζωγράφιζαν ή αγόραζαν πίνακες, στο χρηματιστήριο αξιών η τέχνη ήταν πολύ ψηλά».

Και όσο κι αν η περίοδος της έρευνας είναι, όπως λέει, «η χαρά» της, η περίοδος της γραφής ήταν μακριά («πέντε χρόνια, ένα κομμάτι από τη ζωή μου») και επίπονη.

«Είχα ένα γενικό πλάνο, ήξερα τι θέλω να κάνω και από ’κεί και πέρα προσπαθούσα να συνδυάσω τα στοιχεία, να βρω τρόπους να μπει το ένα μέσα στο άλλο.

Είχα βάλει άλλωστε κι ένα στοίχημα: να γράψω ένα μυθιστόρημα με θέμα που να αφορά τους περισσότερους αναγνώστες, να σχολιάσω το σήμερα μέσα από ένα ταξίδι στον ιστορικό χρόνο, αλλά, ταυτόχρονα, να δώσω απόλαυση».