http://www.efsyn.gr/arthro/h-karhidona-tis-yparxis

 

 

H Καρχηδόνα της ύπαρξης

Τζόις Κάρολ Οουτς

Τα γνώριμα από τα προηγούμενα μυθιστορήματα θέματα και μοτίβα της πολυγραφότατης Τζόις Κάρολ Οουτς εντοπίζονται και στο «Καρχηδόνα» -το χαμένο κορίτσι, η διαλυμένη από την απώλεια δυσλειτουργική οικογένεια, τα μυστικά και ψέματα μιας μικρής κοινότητας, η επινόηση του εαυτού- και αρχικά νομίζουμε πως θα διαβάσουμε ακόμα μια ιστορία μυστηρίου με έναν από τους κεντρικούς χαρακτήρες βετεράνο του πολέμου στο Ιράκ.

Υποψιαζόμαστε πως ίσως εξελιχτεί σε ακόμα ένα σχόλιο για την παραμόρφωση που υφίστανται οι «ήρωες πολέμου» και τη δυσκολία επανένταξής τους ή, ακόμη, για τη διαστροφή μιας ιδιόρρυθμης έφηβης η οποία δοκιμάζει να επιβεβαιώσει τη θηλυκότητά της πάνω στον ανήμπορο, διαταραγμένο άντρα.

Ομως, αυτό το μυθιστόρημα με την περίτεχνη φόρμα εξελίσσεται σε μια εφιαλτική μαρτυρία και διαμαρτυρία για τη θανατική ποινή, την εκδίκηση και την τιμωρία.

ΤΖΟΪΣ ΚΑΡΟΛ ΟΟΥΤΣ «Καρχηδόνα»

Το μυθιστόρημα της Οουτς, μετά το πρώτο μέρος, εξελίσσεται σε ένα φιλοσοφικό μυθιστόρημα για τη βία και τη δικαιοσύνη, με περίπλοκη δομή, διαφορετικές οπτικές και σύνθετες αφηγηματικές τεχνικές.

Το πρώτο κεφάλαιο είναι σχετικά προβλέψιμο: η δεκαεννιάχρονη Χρυσηίδα Μέιφιλντ δεν γυρίζει στο σπίτι της ένα βράδυ, έχοντας θεαθεί για τελευταία φορά στο αυτοκίνητο του Μπρετ Κινκέιντ, του βετεράνου του πολέμου και αρραβωνιαστικού της όμορφης, μεγαλύτερης αδελφής της.

Ο πατέρας της, ο Ζήνων, πρώην δήμαρχος, την ψάχνει παντού, μαζί με τους εθελοντές και αρνείται να αποδεχτεί τον θάνατο της κόρης του, καθώς το πτώμα δεν βρίσκεται ποτέ.

Η Οουτς, έχοντάς μας εισαγάγει στον κόσμο των Μέιφιλντ, με έναν μεγεθυντικό φακό μάς δείχνει με λεπτομέρειες τις αντιδράσεις τους, μετά την εξαφάνιση της Χρυσηίδας.

Στη συνέχεια, το μυθιστόρημα αλλάζει οπτική και μας μεταφέρει στο διαταραγμένο μυαλό του Μπρετ Κινκέιντ, του παρασημοφορημένου βετεράνου, ο οποίος βλέπει πράγματα που δεν υπάρχουν, έχει οράματα και εφιάλτες, ακούει φωνές και βασανίζεται από εκρήξεις και εφιάλτες -σε αυτό το μέρος του μυθιστορήματος αλλάζει η γραφή, γίνεται συνειρμική με ελεύθερη ροή της συνείδησης- καθώς αγωνίζεται να διαχωρίσει τις ανακρίσεις για το χαμένο κορίτσι από τις παλιές εφιαλτικές εμπειρίες στον πόλεμο.

Και ο Μπρετ, το άλλοτε αγαπημένο και ωραίο παλικάρι, δεν είναι μόνο ένας ανάπηρος και κατεστραμμένος άνθρωπος αλλά και ο βασικός ύποπτος για την εξαφάνιση της Χρυσηίδας.

Στο τέλος καταλήγει και ο ίδιος να πιστέψει την ενοχή του και ομολογεί πως είναι υπεύθυνος για τη δολοφονία της.

Στο δεύτερο μέρος η ομολογία αυτή ανατρέπεται καθώς εμφανίζεται η ίδια η Χρυσηίδα, ζωντανή και υγιής, να εργάζεται για κάποιον ερευνητή, γνωστό για αποκαλύψεις που αφορούν στις αδικίες και την κακομεταχείριση των φυλακισμένων.

Η τελευταία του έρευνα έχει θέμα τους θανατοποινίτες, καθώς και τη διαδικασία της εκτέλεσης.

Προκειμένου να το ερευνήσουν αυτό, ο ερευνητής μαζί με τη Χρυσηίδα, η οποία τώρα παρουσιάζεται ως Σάμπαθ ΜακΣουέιν, παίρνουν μέρος σε μια εφιαλτική περιήγηση στη φυλακή του Οριον, όπου η Σάμπαθ, πρώην Χρυσηίδα, βιώνει μια οριακή συναισθηματική κρίση που λειτουργεί καταλυτικά και την υποχρεώνει να θυμηθεί και να αναρωτηθεί τι είχε συμβεί στους ανθρώπους που άφησε πίσω, στην «προηγούμενη ζωή της», αλλά και να ξεκινήσει την πορεία της επιστροφής.

Τι συνέβη πραγματικά στη Χρυσηίδα στα χρόνια που μεσολάβησαν από την εξαφάνισή της έως τη στιγμή που θα βρεθεί στη Φλόριντα;

Και τι πραγματικά συνέβη μέσα στο τζιπ του Μπρετ Κινκέιντ;

Αυτή είναι η υπόγεια ιστορία που προωθεί την αφήγηση: η καταστροφική δύναμη των νεαρών κοριτσιών, οι οποίες δεν γνωρίζουν καν πως τη διαθέτουν και την αντιπαραβάλλουν με τη δύναμη της εξουσίας ή στην αντρική επιβολή.

Στα μυθιστορήματα της Οουτς τα κορίτσια στην εφηβεία είναι επικίνδυνα αλλά εξίσου ευάλωτα και αυτές οι αντίθετες ιδιότητες τις καθιστούν ιδανικές για χαρακτήρες που μπορούν να κινητοποιήσουν μια ολόκληρη κοινότητα.

Τα κορίτσια μπορούν να γίνουν θύματα σε περίοδο πολέμου καθώς εύκολα μπορούν να τις χειριστούν και να τις εξοντώσουν, αλλά σε καιρό ειρήνης είναι ικανά να καταστρέψουν ζωές, να διαλύσουν οικογένειες, να προκαλέσουν ανεπανόρθωτα τραύματα και να σπείρουν τον όλεθρο σε ολόκληρη την κοινότητα.

Κι εδώ, όπως και στα υπόλοιπα έργα της, η συγγραφέας παρουσιάζει τα παρασκήνια της αμερικανικής οικογένειας, τον υπόγειο θυμό που με την πρώτη ευκαιρία εκρήγνυται.

Αυτή τη φορά η Οουτς θέτει και μια πολιτική διάσταση: Η Χρυσηίδα μπορεί μεν να είναι εκείνη που οδηγεί με την εξαφάνισή της σε διάλυση την οικογένειά της, αλλά θα το είχε καταφέρει αυτό χωρίς την ύπαρξη ενός, έστω και μακρινού πολέμου, που καταστρέφει τόσους νεαρούς άντρες που κάποια στιγμή θα επιστρέψουν στην πατρίδα τους;

Η βαριά τραυματισμένη ψυχή του στρατιώτη, αναπόφευκτα θα επηρεάσει και θα τραυματίσει και άλλους, το «τέρας» που οι κοινότητες αυτές θα αναγκαστούν να δαμάσουν είναι ένα από τα παιδιά τους και το ατομικό τραύμα μοιραία θα μεταβληθεί σε συλλογικό.

Ο Μπρετ πρέπει να ανασυγκροτήσει εκ νέου τον εαυτό του, η Χρυσηίδα να τον επανεπινοήσει εκ βάθρων πριν επιστρέψουν στην πατρίδα τους και εδώ συναντάμε τον απόηχο της ιστορίας, της αρχαίας πόλης της Καρχηδόνας, που καταστράφηκε δυο φορές και ξαναχτίστηκε από τα ερείπιά της.

Παρά τις ζοφερές σκηνές, υπάρχει μια ισχυρή δόση ελπίδας σε αυτό το μελαγχολικό μυθιστόρημα -γραμμένο με προσοχή και ακρίβεια στην απόδοση των συναισθηματικών εναλλαγών και μεταφρασμένο με φροντίδα και έμπνευση από τη Χίλντα Παπαδημητρίου.

Εμφάνιση άρθρου: Εφημερίδα των Συντακτών

http://www.efsyn.gr/arthro/h-karhidona-tis-yparxis